Door het oog van de naald

Overweging zondag 10 oktober 2021 door Jan van der Sman

Bij: Wijsheid  7, 7 t/m 14 en Marcus  10, 17 t/m 27

 

Jammer, het verhaal begint zo mooi. Een jonge man weet zich geraakt door Jezus. Hij loopt niet achter anderen aan, maar snelt uit eigen beweging op hem toe. Hij ziet Jezus’ goedheid en valt op zijn knieën. Van jongs af aan heeft hij alle geboden onderhouden. Wat kan hij nog meer doen om het eeuwig leven te verwerven. Dan hoort hij Jezus zeggen: Geef alles wat je bezit aan de armen en volg mij. Dat is teveel van het goede, teleurgesteld loopt hij weg, want hij is rijk.

Wie kan er nog gered worden?

De leerlingen rond Jezus zijn verbaasd en horen Jezus tot twee maal toe zeggen: Wat is het moeilijk voor rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan. Het is gemakkelijker voor een kameel om door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke om het koninkrijk van God binnen te gaan. De leerlingen zijn met stomheid geslagen, want: wie kan er dan nog gered worden?

Schokkend is die uitspraak van Jezus niet alleen voor de leerlingen van toen, maar misschien nog wel meer voor ons. De meesten van ons zijn rijk, zeker in vergelijking met de armoede in de wereld. Wie van ons is bereid om alles te verkopen en de opbrengst aan de armen te geven?! Kortom, we hebben geen schijn van kans om binnen te gaan in het koninkrijk van God, om gered te worden en het eeuwig leven te verwerven. Het is een van de vele radicale uitspraken van Jezus die ons dwingen om echt anders te gaan denken.

Rijkdom en succes

Het is goed te begrijpen dat de rijke jongeling teleurgesteld vertrok want je bezit weggeven aan de armen is dwaasheid in de ogen van de wereld. Iedereen droomt toch van rijkdom! Rijkdom geeft ook in onze wereld nog steeds aanzien, comfort en veiligheid; je bent geslaagd in het leven. We leven in een economisch systeem dat helemaal is gericht op bezit en consumptie. Het gaat goed met Nederland als de economie groeit en de beurzen aantrekken. Triomfantelijk verkondigt de NOS de groeicijfers. Trots publiceren banken en grote bedrijven dat er alweer vele miljarden winst zijn gemaakt.

Radicale ommekeer

Maar het gaat helemaal niet goed met Nederland. We zitten op een doodlopende weg zolang onze welvaart ten koste gaat van het milieu, van het klimaat en het welzijn van mensen. We danken onze welvaart aan grootschalige ontbossing, aan een ongekende vervuiling van ons leefmilieu, aan uitbuiting van kwetsbaren mensen wereldwijd. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die zien dat dit een heilloze weg is die naar de afgrond voert. Steeds meer stemmen gaan op voor een radicale ommekeer. Om door het oog van de naald te kunnen, zal er in onze wereld een andere geest moeten gaan waaien.

Leven vanuit de bron

De rijke jongeling had blijkbaar al iets van die andere geest geproefd toen hij Jezus aansprak met goede meester. Hij zag de kracht die van hem uitging en moet de warmte van zijn liefde gevoeld hebben. Maar had nog geen oog voor de bron van waaruit Jezus leefde. Jezus wees hem erop: ‘die goedheid is niet mijn verdienste, het is de Geest van God die in mij werkzaam is’. Jammer dat de rijke jongeling meteen ontgoocheld weg liep. Jezus had hem liefdevol aangekeken; was dat geen uitnodiging om nog even met Jezus in gesprek te gaan? Hij had kunnen vragen: “Vindt u het goed dat we het omdraaien, dat ik u eerst volg en dan alles weggeef? Het zou zomaar kunnen dat, wanneer ik U beter leer kennen, het gemakkelijker voor me wordt om alles aan de armen te schenken”. Als hij Jezus gevolgd was, als hij zijn wereld binnen was getreden, zou hij wellicht de bron ontdekt hebben van zijn goedheid en kracht. Hij zou ervaren hebben dat in de omgeving van Jezus niet de zogenaamde wijsheid van de wereld regeert, maar dat daar de wijsheid van God aan het woord komt.

Dienaar van de kwetsbaren

Wat Jezus zo bijzonder maakt, Is, dat die goddelijke wijsheid in zijn optreden zo concreet en tastbaar wordt. Gods woord is in hem vlees en bloed geworden. In zijn leven wordt zichtbaar dat alle wijsheid, alle geboden samen komen in dat ene woord: liefde. Gods liefde gaat uit naar heel zijn schepping, naar alle mensen zonder uitzondering. Met grote vanzelfsprekendheid wil Jezus er dan ook zijn voor de kleine, kwetsbare mensen die dreigen verloren te lopen. Zij zijn de slachtoffers van onze rijkdom. Zij worden uitgebuit en misbruikt door de machthebbers, voor hen is geen plaats aan de tafel van de rijken. Met hen wil Jezus solidair zijn. Hij wil hun dienaar zijn, hun bevrijder en hun verlosser uit de machten van deze wereld. Daar had hij zijn leven voor over.

Welzijn voor alle mensen als uitgangspunt

Jezus navolgen is tot op de dag van vandaag een uitnodiging om te geloven in de Geest die Jezus bezielde, een uitnodiging om die geest van liefde in ons eigen leven en in onze samenleving vorm te geven. Het is een levenshouding die haaks staat op wat voor velen gewoon is geworden. In onze samenleving lijken kortzichtigheid en eigenbelang de uitgangspunten voor economie en politiek te zijn. Het is langzamerhand wel duidelijk dat daar de oorzaak ligt van de grote problemen van deze tijd. We zullen naar een economie moeten die niet groeit ten koste van mens en natuur, maar ten dienste van mens en natuur. We moeten naar een economie die niet uitbuit maar dienstbaar is aan het welzijn van álle mensen. Het algemeen belang zal voorrang moeten krijgen boven de individuele belangen. De klimaatverandering dwingt ons te gaan denken op de lange termijn met het oog op de komende generaties. We zullen verder moeten kijken dan onze nationale grenzen en wereldwijd moeten gaan samenwerken. Misschien dat de kabinetsformatie zolang duurt omdat sommige partijen fundamenteel niet in staat lijken om anders te gaan denken.

Op weg naar een nieuwe wereld

Een nieuw kabinet zal er wel komen, maar komt er ooit een samenleving waar de liefde voor medemens en natuur centraal staat? Komt er ooit een wereld waar Jezus van droomde: een koninkrijk van God? In de lezing van vandaag hoorden we Jezus zeggen dat Gods Geest het onmogelijke mogelijk maakt, bij God is alles mogelijk. Daarmee nodigt Jezus ons uit om op weg te gaan om te beginnen in onze eigen leefwereld. Laten we op zoek gaan naar geestverwanten in onze samenleving. Velen zijn al anders gaan denken, velen zijn al op weg gegaan. Laten we proberen om door de ogen van Jezus te kijken naar de grote problemen van deze tijd. Hij nodigt ons uit tot een leven in het geloof en vertrouwen dat elke klein begin, elk mosterdzaadje, kan uitgroeien tot een wereldwijde beweging. Met zijn geestkracht en liefde moet het mogelijk zijn om een nieuwe wereld te scheppen, om binnen te gaan in het koninkrijk van God.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *