Zingen tegen de klippen op

Overweging door Sietske Blok op zondag 29 mei 2022

Bij: Johannes 14,15-21 en Psalm 1

 

De psalmen zijn het gebeds- en liedboek van Israël: teksten ontstaan vanuit het leven zelf. Vanuit vreugde, verwondering, en de diepte van wanhoop, verlatenheid en ballingschap. Ze klagen, ze jubelen, ze denken, ze vertwijfelen. Ze roepen het uit naar God. Ze zijn een antwoord van de mensen op God, of een vraag, of een aanklacht. Ze geven woorden aan diep menselijke ervaringen en gevoelens, aan hoop. Ze zingen soms tegen de klippen op.

Bij twijfel hard zingen

Operazangeres Francis Broekhuizen – ze speelde zuster overste in de musical de Sound of Music en is regelmatig te zien op tv-  gaf haar memoires de titel: Bij  twijfel hard zingen. Kijk naar hoe er muziek wordt gemaakt in de metrostations in de Oekraïne, die geworden zijn tot schuilkelders. Zoek maar eens op Youtube. Muziek als een antwoord op de angst. Muziek als antwoord op oorlog.

Bij twijfel hard zingen- zo kan het ook zijn met de psalmen. Jezelf moed in zingen. Het zijn woorden die we nog steeds zingen. Als je ze vroeger als kind hebt moeten leren, heb je misschien de ervaring dat ze je soms te binnen schieten, dat ze in je omgaan. De psalmen zijn geloofswoorden, levenswoorden. Die we mee kunnen blijven bidden en zingen, als we zelf geen woorden hebben. Waarmee we ons voegen in een groot koor van stemmen, door alle eeuwen en generaties heen.

Vreugde in de wet van de Eeuwige

Vandaag lazen we die eerste psalm die begint met een zaligspreking: Gelukkig de mens die vreugde vindt in de wet van de EEUWIGE. Dit gaat over hoe te leven. Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water. Geluk en bloei worden gekoppeld aan de wet.

Nu roept de wet wellicht andere associaties bij ons op. Wetten, dat zijn geboden en verboden. Dat grenst af. Dat kan ons benauwen. De wet, dat is vooral alles wat niet mag. Waar leven wordt ingeperkt. Hoezo geeft dat dan bloei en leven? Wat is dan de wet?

De wet van de Tora

De wet in het Oude Testament is de Tora, dat zijn die eerste 5 boeken in de Bijbel toegeschreven aan Mozes: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium. Kern van de Tora is het bevrijdingsverhaal uit Egypte. Het volk van slaven dat werd vrijgemaakt en op weg ging naar het beloofde land. Zo ontstond het volk Israël, lerend hoe vrij te leven. Gedragen en geborgen in een verbond met God en met tien geboden over hoe met God en met elkaar samen te leven.

Heb oog voor de vreemdelingen, weduwen en wezen. Bedenk dat je je zelf slaaf was in Egypte, spreekt de HEER, daarom gebied ik je zo te handelen. Wees geplant in die wet. Stevig. Dan ben je als een boom geplant aan stromende water. Dan draag je vrucht. Dan kom jij tot bloei, als de mensen om je heen tot bloei komen. Leef je zo dan heb je substantie. Dan ben je geaard. Anders waai je zo weg.

Levend water

Dat stromende water, dat doet denken aan levend water. Het staat niet stil, het is in beweging. Daarmee zal je gevoed worden. Een boom neemt het water in de grond op door zijn wortels en het stroomt door de gehele boom zodat de bladeren groen kunnen zijn. Het water stroomt door de boom heen.

Aan deze Psalm 1 moest ik denken bij Johannes 14. De Geest van de waarheid woont in jullie en zal in jullie blijven. Ik, Jezus, ben in mijn Vader, jullie zijn in mij, en ik ben in jullie. Wie mijn geboden kent, en zich er aan houdt, die heeft mij lief.

Jezus houdt een lange toespraak aan de dis van het laatste avondmaal. Voor de laatste dingen zullen gebeuren zijn er laatste woorden. om de leerlingen voor te bereiden op wat komt. ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven’,  zegt Jezus. En straks geef ik je de Geest van waarheid. Ik leef, en ook jullie zullen leven.

Ik ben de weg, de waarheid en het leven

Het zijn wonderlijke, mystieke woorden. Wat is dan waarheid? Waarom is dat zo belangrijk? Wat is dan het leven? Ook als de wereld het niet ziet? Waarheid kan ook zo’n woord zijn dat benauwt. Alsof het afgrenst, beperkt: dit wel, dat niet.

Zingen tegen de klippen op

Zouden we deze verzen uit Johannes kunnen lezen als een psalm? Een psalm voor mensen die alle hoop verloren hebben. Alsof de nieuwe wereld die met Jezus begonnen was, al is afgebroken in de knop.

Maar we zingen: de Geest van waarheid zal met ons zijn. De waarheid dat Jezus niet dood is, maar leeft.  De wereld ziet het niet, maar wij wel. We zullen niet alleen zijn.

AMEN

 

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *